Ons afsluitend verhaal

We zijn ondertussen al weer thuis en willen nog wat wetenswaardigheden delen met jullie.

Wat betreft ons werk hebben we het best druk gehad met fysiotherapeutische patiënten. Verbazingwekkend is dat je bij deze mensen zo snel resultaat kan hebben, frozen shoulder of tenniselleboog verbeteren echt met meer dan 50% in 2 weken.
Door de vele fysio-patiënten bleef er helaas weinig tijd over voor wat ik ook heel leuk vind, het wat meer SEH- en algemene geneeskunde werk.

Wanneer je daar 3 weken aan het werk bent, heb je ook gesprekken met vele mensen.
O.a. met Raj, de huisarts. Vorige keer had ik al uitgebreid met hem gesproken over betalingen door patiënten. Hij verleent gratis hulp aan de lokale bevolking, de medicijnen moeten ze wel betalen en daar zit een kleine marge voor hem op. Daarnaast is hij niet echt consequent in het vragen van (voldoende) geld aan de vele toeristen. Vorige keer heb ik met hem een prijslijst opgesteld, die hij weleens tot steeds vaker gebruikt.
Nu met Ineke hebben we met hem besproken, dat hij met zijn manier van declareren de verzekeringsmaatschappijen in het buitenland sponsort, i.p.v. dat die maatschappijen hem ondersteunen voor zijn goede werk voor de lokale bevolking. Zijn probleem is, dat hij bang is dat de gasten-begeleiders/gidsen van de hotels gaan protesteren wanneer hij normale tarieven gaat hanteren (ze gaan vergelijken met zijn tot nu toe gebruikte tarieven).
In de toekomst zal ik nog wel gaan mailen met hem hierover.

Ook spraken we over meer privacy voor de patiënten en zijn eigen rust/etenstijden. Een moeilijk probleem, omdat we zelf ook goed gemerkt hebben hoe ongeduldig, drammerig, veel eisend sommige patiënten kunnen zijn. Een mooi voorbeeld bij mij was: ik was bezig met iemand iets aan het uitleggen, de volgende kwam er gewoon tussen staan en toen ik vroeg wat er was, zei hij dat hij: you are the docter and I have back pain. Toen ik hem zei dat ik bezig was met iemand en hij op z’n beurt moest wachten, liep hij kwaad de praktijk uit. Of toen ik bezig was met een Nederlandse vrouw, kwam een eigenaar van een groter hotel er vast bij zitten in de (best grote) behandelruimte om als volgende geholpen te kunnen worden, terwijl er in de wachtkamer nog 2 mensen voor mij zaten.
Een voorstel van Ineke om een groot papier op te hangen met pauzetijden, durft hij eigenlijk niet aan.
Er zijn een paar overheidsgezondheidscentra in de buurt, die hebben hele strikte werktijden en vele vrije/feestdagen. Raj is de enige die er altijd is en die dan ook 24 uur per dag, 7 dagen per week kan inspringen bij spoedgevallen.
De gesprekken hebben er toe geleid dat hij wel weer een assistent in dienst heeft genomen, een jongen die bijna klaar is met de opleiding physician assistent. We hadden de indruk dat hij heel goedwillend is, maar niet het licht heeft uitgevonden, we denken daarom dat Raj en Bimala niet echt blij met hem zijn. Vorig jaar had Raj ook een (vrouwelijke) assistente, die is ondertussen getrouwd en werkt niet meer, voor de vele vrouwelijke patiënten gaat ook de voorkeur uit naar een vrouwelijke assistent.
Een paar weken voor onze komst was Julia (zie 8e dag verslag) al bij hem werkzaamheden komen doen, omdat Raj er even doorheen zat.
Het was, denk ik, ook niet voor niets dat Raj ook deze keer tijdens mijn bezoek, ernstige nekklachten had, die gelukkig ook weer verdwenen.

Raj heeft, sinds hij het nieuwe pand heeft, een jongen in dienst die bloedonderzoek doet en 2x per maand komt er een arts uit Bharatpur om echo’s te maken.
Opvallend is ook hoeveel tandartsenwerk hij erbij doet. Er zijn er veel mensen met cariës, we hebben vele erge gevallen van tandrot en –uitval gezien. Vaak is het gewoon eruit trekken, soms kan er nog iets gered worden en gaan ze naar het andere centrum, waar 2 mensen het werk doen van een mondhygiënist, zij boren en vullen gaatjes.

In deze 3 weken merkt Ineke veel overeenkomsten met Indonesië, ze kan de mensen daarom ook snel en goed begrijpen. Het werkte voor mij best relativerend. Dit voelde voor Raj als een grote steun en gaf veel respect bij de bevolking.

Zoals al geschreven heb ik relatief weinig EHBO-werk gedaan, toch nog een leuk EHBO-gevalletje : een mahout die olifantenprikker in zijn eigen been slaat  lekker gat.

We hebben de kleinschaligheid en betrokkenheid van het dorp ook goed gemerkt.
Op een middag was de iPad van Ineke weg, iedereen in rep en roer, zeker het hotel, onvoorstelbaar, ook voor ons, de mensen zijn zo eerlijk/betrouwbaar. Iedereen had het erover.
De volgende dag bleek dat Raj de iPad in een doos verbandgaas had gedaan, omdat hij even in de weg lag.

Een van de laatste avonden kregen we eten aangeboden door Trilo, de hoteleigenaar. Hij kwam er niet bij zitten, liet zijn vrouw dit doen, een lief, mooi iemand. Ik kende haar al uit de praktijk.
Tijdens dit eten kwamen we in gesprek met een Nederlandse vrouw, die was ingevlogen om de keuken meer Europese smaak te geven. Zoals Trilo zei, wanneer de mensen na de Annapurna tracking hier komen, willen ze wel eens wat anders dan Dal Bhat.
Haar adviesfunctie gaat uit van een organisatie die interim-adviseurs uitzendt naar landen/bedrijven die daarom vragen.
Met haar vloog bv. iemand die adviseert bij het opzetten van een farmaceutische fabriek.
Het eerste waar ze naar kijkt, is de hygiëne, zonder hygiëne niet verder in het proces.
Voor Nepal-gangers: vorig jaar heeft ze de keuken van Kathmandu Guesthouse gereorganiseerd. Een jonge knul vond ze daar zo slim, goed en leuk, dat ze de lange weg gegaan is om hem naar Nederland te krijgen en hem een opleiding te geven op een koksschool (in Beverwijk), we genoten van haar enthousiasme en de 2 gerechten die ze al had geïntroduceerd.

Onze laatste avond aten we opnieuw bij Trilo en de Nederlandse kok, nu samen met Bimala en Raj, daarna gingen we als afsluiting naar het ouderlijk huis van Raj. Hier zagen we de broer van Raj, Deependra; hij heeft in Japan een studie gedaan en speelde bij mijn vorige bezoek een belangrijke rol in de organisatie van vele zaken en probleemoplossing.
De sfeer in het was wel apart, alternatieve lichtbronnen omdat er weer een power cut was. Het was bijzonder om de gezelligheid van de hele familie van Raj bij elkaar mee te maken.

Naast het nodige materiaal en kosten camp hebben we zoveel geld gehad dat we 3 en half operatie kunnen betalen.
De grote hoeveelheid brillen en oogpleisters die we mee hebben gekregen, hebben we niet zelf naar het oogziekenhuis kunnen brengen, dat doet Raj voor ons. De brillen worden vooral gebruikt voor kinderen die op een eye-camp te horen krijgen dat ze een bril nodig hebben.
Eye-camps worden georganiseerd bij scholen, vorige keer ben ik daar bij geweest. Alle kinderen van de school worden in parade gescreend en bij kinderen die slecht kunnen lezen/zien wordt verder getest en glazen aangemeten bij de bril die ze zelf uitzoeken uit de geschonken monturen.
Tegelijkertijd worden ook ouderen uit de buurt van de school gescreend op staar. De mensen die staar hebben, krijgen (dezelfde dag) een operatie van de regering aangeboden, ze hoeven alleen zelf voor eten en drinken te zorgen.

Afsluitend kunnen we stellen dat we 3 bijzondere weken gehad hebben, veel indrukken, heel veel mooie en liefdevolle ervaringen, warm was de ontroering bij het afscheid nemen. Wat zijn de mensen toch ontzettend lief en hebben door hun tanigheid zo’n mooie uitstraling, zeker de vrouwen in hun kleurige kleding.
Ineke kijkt met een tevreden gevoel terug op het camp en heeft ook de dagen erna kunnen merken hoeveel indruk het gemaakt heeft op de vrouwen, hoe ze er mee omgaan en hoe graag ze hun vaardigheid in de familie willen uitdragen.
Naast de drukke werkdagen is Ineke gelukkig ook genoeg aan haar toeristische trekken gekomen.
Ik ben lang niet aan alles toegekomen door verschillende omstandigheden, zoals opleiding ambulancechauffeurs (wel goede tips van Savana hierover gehad om dit op te pakken) en bezoek en gezondheidsvoorlichting aan het achterland, dus ver buiten het toeristengebied. Blijft er nog te wensen/doen over voor een volgende keer.
Vorige keer ben ik genoeg aan kennisoverdracht en aanleren nieuwe technieken toegekomen, helaas is dat dit jaar niet zo goed gelukt.
Bij elkaar hebben we ruim 3100 foto’s gemaakt, dus we zijn nog wel even aan het uitzoeken.

Als afsluiting heb ik Ineke nog 2 dagen Delhi laten zien. Wat gelijk opviel was dat de vrouwen hier minder fleurig gekleed zijn en zeker de mannen een stuk onvriendelijker. Ook was, tegen onze verwachting in, het nivo van het Engels minder.
Ik wilde graag Ineke in ieder geval het oude deel laten zien, Ineke was blij dat we ook aan stuk New Delhi toe kwamen, zodat ze zag dat er ook een schoon, niet zo chaotisch deel is (voor haar vergelijkbaar met Jakarta). We bezochten o.a. de winkelstraten van Karol Bagh, Connaught Place, het Ghandi Memorial, India Gate, presidentieel paleis, vogelhospitaal (van 3 op reis), de kruidenmarkt en met dank aan Angelique die mij attendeerde op de indrukwekkende sikh tempel, Gurdwara Bangla Sahib.
Nog als vervolg op de Engelse tijd, denk ik, bleken op zondag best veel winkels dicht. Leuk was in Karol Bagh te zien, dat er een hele straat alleen maar zaakjes met (spullen voor) mobieltjes was en dat die allemaal gerund werd door Shiks. Een andere straat was helemaal juweliers, hoezo goedkoop, hoezo India arm, je kijkt je ogen uit, wat een imposante creaties.

Jullie hebben vast wel in de landelijke pers, op internet of bij Pauw & Witteman gezien dat de 2 Rotterdamse mannen uit een eerder verhaal hun tocht naar de top hebben moeten cancelen, jammer, we hopen op een vervolg voor hen. Ze weten de risico’s en praten er respectvol over.

We willen jullie nog een keer bedanken voor alle steun, donaties, reacties.
Terug in Nederland waren de reacties ook verwarmend. Wanneer we nog een keer gaan, is het team vele malen groter, merken we, leuk.

Hartelijke groeten,

Ineke & Henk